Kesintisizlik adına yapılan en önemli işlemlerden biridir network teaming. Yani birden fazla network kartının tek network kartı gibi tanınması ve bağlantılardan birinin kopması durumunda diğer bağlantılardan kesintisizlik sağlanması. Öncelikle bu işlemin artılarına bakıldığında çok önemli etkiler görebiliriz. Farklı 2 switchten gelen kabloları farklı 2 ethernet kartına bağlayıp 1 ethernet portu altında topladığımızda switchlerden biri donanımsal olarak göçtüğü anda kesintisiz çalışma diğer sağlam olan network bağlantısı ile devam edecektir. Bu yapıyı 4 adet nic kartına çıkardığımızı 4 farklı switch’ten fiziksel bağlantı aldığımızı düşünelim. 3 switch donanımsal olarak çökse bile kesintisizlik devam edecektir.

Bu işlemleri Windows altında donanım üreticileri tarafından sağlanan yazılımlarla yapmak mümkün. Bir takım kısıtlarla birlikte sorunsuz denilebilecek seviyede çalışabilmektedir. Aslen araya bir balancer koymadığınız takdirde yazılım bile olsa tam olarak yük dengelemesi yapılamamaktadır. Peki biz bu işi Linux sunucularda nasıl yapabiliriz? Ya da yapabilirmiyiz?

Elbette yapabiliriz. Donanım üreticilerinin bu konudaki yazılımlarınada ihtiyaç duymamaktayız. Linux bunu kendi yeteneği ile yapabilmektedir. Nasıl yapılır onu inceleyelim.

Benim test ortamımda 1 adet CentOS 6.2 linux sunucu mevcut. Bu sunucu üzerinde 4 adet NIC mevcut. Bu NIC kartların nasıl bir ethernet altında toplanacağını ve nasıl HA çalıştığını görelim.

NIC kartlarımızı bir inceleyelim,

# ifconfig

Bu ethernet kartlarımdan birine 192.168.1.30 olarak ip verdim. Diğer 3 ethernet kartının DHCP’den ip almasını sağladım. Ben buradaki tüm ethernetleri tek bir etherhernet teaming altında toplayacağım. Bu işlem için bir adet bond0 aygıtı tanımlamam gerekiyor. Hemen gerekli lokasyona giderek dosyayı oluşturalım. Bu dosya normalde ortalıkta yoktur. Biz oluşturacağız.

# cd /etc/sysconfig/network-scripts

# nano ifcfg-bond0

Ve içeriğini aşağıdaki gibi yazıyoruz.

DEVICE=bond0

IPADDR=192.168.1.30

NETMASK=255.255.255.0

NETWORK=192.168.1.0

BROADCAST=192.168.1.255

BONDING_OPTS="miimon=100 mode=balance-alb"

BOOTPROTO=none

TYPE=Ethernet

ONBOOT=yes

IPV6INIT=no

Daha sonra ctrl+x ve y diyerek çıkıyoruz. Bu işlem sonrası bonding (bağ) device tanımlanmış oluyor. Şimdi ethernet kartlarının modifikasyonu nu yapıyoruz. Bu işlemi 4 device içinde yapmak gerekiyor.

# nano /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-eth0

Dosyanın içeriğini aşağıdaki gibi değiştiriyoruz. Burada mac adresine dokunmuyoruz. 4ncü satırdan sonrasını silerek aşağıdaki bold şekilde yazılı olan ilave satırları yazıyoruz.

DEVICE=eth0

HWADDR=00:0c:29:49:7b:9a

NM_CONTROLLED=yes

ONBOOT=yes

MASTER=bond0

SLAVE=yes

BOOTPROTO=none

TYPE=Ethernet

Dosyanın modifiye olmuş son hali yukarıdaki gibi olacaktır. Gördüğünüz gibi ip adresi vermedim. Çünkü ip’yi bond0 device’ına verdim. Aynı işlemi diğer 3 adet ethernet kartınada vereceğiz. İçerikleri aşağıdaki gibi olacak,

# nano /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-eth1

DEVICE=eth1

HWADDR=00:0C:29:49:7B:A4

NM_CONTROLLED=yes

ONBOOT=yes

MASTER=bond0

SLAVE=yes

BOOTPROTO=none

TYPE=Ethernet

# nano /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-eth2

DEVICE=eth2

HWADDR=00:0C:29:49:7B:AE

NM_CONTROLLED=yes

ONBOOT=yes

MASTER=bond0

SLAVE=yes

BOOTPROTO=none

TYPE=Ethernet

# nano /etc/sysconfig/network-scripts/ifcfg-eth3

DEVICE=eth3

HWADDR=00:0C:29:49:7B:B8

NM_CONTROLLED=yes

ONBOOT=yes

MASTER=bond0

SLAVE=yes

BOOTPROTO=none

TYPE=Ethernet

Gördüğünüz üzere dosyaların içindeki bold kısımları ilave ederek diğer bölümleri sildim. Bu işlem sonrasında ortamımız hazır olacaktır. Şimdi network servisini restart edelim.

#service network restart

Bu işlem sonunda varolan bağlantılar kesilecektir. Sunucuyu restart etmenizi şiddetle öneririm. J Şimdi ifconfig komutu ile durumu inceleyelim.

#ifconfig

Yukarıdaki screenshotta göreceğiniz üzere bond0 device dışında hiçbir ethernet kartında ip yok. Ama bağlantıda sıkıntı yaşamıyoruz. Çünkü 4 adet ethernet kartımız bond0 aygıtı altında toplandı. Şimdi test edelim. Hemen ilk 3 device’ı disable edelim. Göreceksiniz bağlantınız kesilmeyecek.

# ifdown eth0
# ifdown eth1
# ifdown eth2

İlk 3 aygıtı disable ettikten sonra ifconfig komutuna, ping komutuna ve networksel işlemlere sunucu cevap verecektir. Gördüğünüz gibi sadece eth3 ve bond0 device ayakta. bond0 device eth3 üzerinden isteklere cevap veriyor. Ve göreceğiniz üzere eth0, eth1 ve eth2 ifconfig listesinde yoklar. Şimdi enable edelim ve inceleyelim

# ifup eth0
# ifup eth1
# ifup eth2

Bütün device’lar geri geldi. Nic teaming kullanıma hazır. Bu aşamadan sonra biraz daha detaylandırmak gerekirse 2nci bir bonding device tanımlanarak istediğiniz ethernetleri bu bonding altında toplayabilirsiniz. Mesela iSCSI networkünü ikinci teaming’de normal network’ü ilk teaming’te kullanabilirsiniz.

Yapılacak işlem çok basit. bond0 gibi bond1 device yazacağız. Buna bağlanması gereken ethernetlerinin içinde değiştirdiğimiz MASTER=bond0‘u MASTER=bond1 yapacağız. Dolayısı ile bond1 ethernetleri 2nci bonding (bağ) içinde yer alacaklar.

Kolay gelsin.

Fstab konfigürasyon dosyasıdır ve içeriğinde dosya sistemleri hakkında bilgileri barındırır.

Fstab cd/dvd , dahili sürücü, ağ dosya paylaşımları, Flash bellekler gibi bölümleri sistemimize otomatik olarak bağlamamıza yarar. Yeniden başlatılan sistemlerde ki gibi her seferinde mount etmek yerine fstab’ a girilecek olan seçeneklerle bu işlemleri otomatikleştirebiliriz.

Fstab dosyasına uygulamalar tarafından yazma işlemi yapılamaz sadece okuma işlemi yapılabilir bu yüzden Fstab dosyasının yönetimi sistem yöneticisinin elindedir.

Fstab bir text dosyası olduğundan istediğiniz bir editörle açıp içerisinde değişiklik yapıp kapatabilirsiniz ama dikkatli olmanızda fayda var. Değişiklik yapmadan önce /etc/fstab yolunda /etc/fstab.backup diye bir kopyalama yapınız.

Aşağıda görmüş olduğunuz bir fstab dosyasının çıktısıdır. Fstab dosyası toplamda 6 kolon dan oluşur.

1. kolon Bağlanılacak olan dosyanın yerini belirmeliyiz.

2. kolon Bağlanama noktasını nereye tanımlayacağımızı.

3. kolon Bağlanacak dosya türünü. Örnek (ext3, ext4, swap, iso9660, auto) Auto dosya türü değildir fakat dosya türünü otomatik olarak kendisinin bulmasını sağlar.

4. kolon Bağlama seçeneği. Örnk ( auto/noauto, user/nouser, ro, rw, defaults ) Defaults seçeneği auto, nouser , rw kullanır. ( ro -> read only rw -> read-write )

5. kolon Dump alanı 0 ve 1 seçenekleri kullanılır. Yedek alınıp alınmayacağını belirtilir.

6. kolon Fsck alanı yeniden başlatılan sistemde yapılacak olan denetimleri belirler. 0,1 ve 2 seçenekleri mevcuttur. Kök dizinin “ / ” 1 olması gerekmektedir. 0 da denetleme yapmaz. 2 de diğer dizinler için kullanılabilir.

Sistemim deki cdrom u otomatik mount etmesini sağlamak için fstab dosyasını düzenleyelim.

Fstab dosyasını vi editörüyle açıp en alt satıra gelip tanımlamamı yapıyorum. Yukarıda belirttiğim kolon sırasına göre cdrom un olduğu yeri daha önce oluşturmuş olduğum /media/cdrom dosyasına dosya tipini otomatik olarak herhangi bir kullanıcı veya seçeneği yapmadan defaults olarak ekliyorum. Cdrom olduğu için dump ve ya fsck seçeneklerini kullanmıyorum 0 yapıp geçiyorum.

Cat /etc/fstab la fstab ın çıktısına bakıyorum.

/dev/cdrom       /media/cdrom  auto     defaults 0 0 eklemiş olduğum satır.

Df komutuyla sistem disklerinin çıktısına bakıyorum. Daha önce sistemime mount komutuyla tanımladığım /media/cdrom gözükmekte. Umount /media/cdrom komutuyla sistemimden kaldırıyorum.

Fstab dosyamıza girmiş olduğumuz satırın doğru çalışıp çalışmadığını anlamak için sistemimi restart ediyorum.

Sistemim açıldı ve df komutuyla sistem sistem disklerinin çıktısında media ın altında cdrom dosyamın otomatik olarak mount edilmiş olduğu gözükmekte.

Sonraki makalelerimizde görüşmek üzere.

Red Hat türevli dağıtımların Uygulama paketlerinin bulunduğu sunucularına repository ( depo ) ler denilmektedir. Bu repository lerden istediğiniz gibi uygulama indirebilirsiniz. Centos ve Fedora dağıtımlarının repository leri tamamı açık durumdadır. Red Hat ve Oracle dağıtımlarının repository leri ise Red Hat Network ve Unbreakable Linux Network dir. Bunlarda kayıt olunması gerekmektedir.

İnternete erişimi olan red hat türevli dağıtımlar repository ler den uygulamaları kolaylık la indirip kurulumlarını yapabilmektedir. Ele alacağımız konuda internete erişim sağlayamayan red hat türevli işletim sistemlerinin uygulamaları yüklemeleri yönünde dir.

Sunucunuzun interneti bir çok neden dolayı kısıtlayabilirsiniz. İnternete çıkışı olmayan sunucularda uygulama yüklemek istediğiniz durumlarda da local repository kullanmalısınız. Local repository ‘inizi ister sunucunuza kopyalayın ister dvd rom’larınızdan çalıştırın tercih sizin.

Red Hat ‘ın mevcut sürümünü görmek için /etc/redhat-release in çıktısına bakabilirsiniz.

Üzerine çalıştığımız Linux dağıtımı Red Hat Enterprise 6.2 sürümü.

Dvd rom ‘a Red Hat Enterprise 6.2 sürümünün dvd taktım. Belli bir dosyaya mount etmek için öncelikle /media altında cdrom diye bir dosya oluşturuyorum.

Dvd rom umu oluşturduğum dosyaya mount ediyorum. Mount komutunda -t ile dosya tipini belirtiyorum önce nereden dosyayı okuyacağını ve sonra da ekleyeceğini belirttim.

Burada tam olarak gözükmese de aslında yaptığım şey yukarıdaki mount işleminin doğruluğunu teyit etmek içindir. Oluşturduğum cdrom dosyasının içine girip ls komutuyla dosyanın içindeki leri listedim. Gerçi burada listelen dosyalar Packages dosyasının içindekiler. Tam dosya yeri olarak “/media/cdrom/Packages “

Dvd romu ekledik düzgün bir şekilde kontrol ünü de sağladıktan sonra şimdide local repository kullanabilmek adına bunu işletim sistemimize tanımlayalım. Repository lerin bulunduğu yer /etc nin altın da yum.repos.d dosyasının altında dır. Burada iki adet repo dosyası gözükmekte mevcut olarak kullanılan rhel-source.repo yu kopyalıyorum redhat6.repo olarak. /etc/yum.repos.d ‘ de şuan için 3 adet repo mevcut durumda.

İstediğiniz bir editörle farketmez redhat6.repo yu üstünde değişiklikler yapmak adına açıyorum. Bir den çok adres satırı gözükme bunların hepsini silebilirsiniz sadece bir adet [ ] bölüm kalsa yeterli ve bu bölümde değişiklik yapalım. Repo adını değiştiriyorum redhat6 yapıp alt satıra istediğim adı yazıyorum, baseurl bu repository nin dosyaları nereden okuyacağını belirtiyorum /media/cdrom, enabled 1 ve gpgcheck de 0 yapıp kaydediyorum.

Düzenlediğiniz repo nun çıktısını alarak kontrol ediniz. Bir sorun yoksa devam edelim.

Artık local repository kullanıp kullanamadığımız kontrol edelim. Yum paket yönetimini kullanacağım. Bu konuda önceden yayınlanan makaleler mevcuttur onlardan yararlanabilirsiniz.

Yum install gnome* diyerek gnome’ a ait paketlerin yüklenmesini sağlıyorum. Kırmızı alan da hangi repo dan bu dosyaların geldiğini görebilirsiniz. Bir sorun gözükmüyor oluşturduğumuz local repository düzgün çalışmakta.

Onay verdik ten sonra eksik olan paketlerin kurulumu redhat6 reposundan kuruldu.

Sunucu tarafına geçiyorum Gnome un kurulduğunu kontrol etmek için. Güzel gnome’ un grafik arayüzü karşımızda =)

Local repository inizi internete çıkamayan sunucularınız için kullanabilirsiniz. Güncellemeleriniz içinde aynı şekilde paketlerin yenileri çıktıkça bu oluşturduğunuz klasörü atıp güncellemenizi bu şekilde yapabilirsiniz. Bu konuya ayrıca değinilecektir. Bir sonraki makalemizde görüşmek üzere.

Suse Linux Enterprise Sever 11 SP1 üzerine FTP server kurulumunu adım adım anlatacağım.

İlk once Suse’de Ftp isimli bir kullanıcı oluşturuyorum. Bu kullanıcıyla ftp serverıma login olacağım ve upload yapabileceğim.

Ftp kullanıcımın /home/ftp yani default dizinine yazmasını isteyeceğim. Bunun için Chmod ile yazma hakkını veriyorum.

YAST kontol panel üzerinden FTP server seçeneğini seçiyorum.

Kuruluma başlamadan once sunucuya Suse’nin paketleri kurması için kurulum dvd’si takılması gerekmektedir. Gelen ekranda hangi FTP server kurulumunu yapmak istediğimizi soruyor ben vsftpd seçeneğini seçiyorum.

FTP server kurulumu tamanlandı. Gelen ekranda FTP service’in nasıl başlayacağıyla ilgili üç seçenek gelmekte. When booting seçeneği işletim sistemi açıldığında ftp service’in otomatik başlaması seçeneğini seçiyorum.

General ve performance seçeneklerinde herhangi bir ayar üzerinde değişiklik yapmıyorum.

Authentication seçeneğinde, authenticated users only seçeneğini seçiyorum ki Ftp kullanıcı haricindekiler bağlanamasın. Uploading kısmını işaretliyorum.

Finish dediğimde ayarlarımı kaydedip ekranı kapatıyorum.

Vsftpd ayarlarını /etc dizinin altında bulunan vsftpd.conf dosyasını, vi editor ile de düzenliyebilirsiniz. wq! Ile kaydedilirsiniz. (write yazma, q ise quit anlamına gelmekte)

Clientımdan bağlantıyı gerçekleştiriyorum. Deneme isimli dosya yaratıyorum ve silebiliyorum.

Suse üzerinde vsftp kurulumu anlattım. Bir sonraki makalede görüşmek üzere.

Red Hat türevli Linux dağıtımlarında güncelleme yapmayı anlatmaya çalışacağım. Bu makaleden önce yayınlanan Local Repository makalesini incelemenizde fayda var. Güncellemeleri internetten değilde local repository üzerinden yapmayı örnekleyeceğim. İnternet kesintisini riske etmek istemediğim için bu şekilde çalışacağım.

Sistemimizin sürekli güncel kalması için güncellemeleri takip etmek önemli dir. Sunucumuz internete erişim sağlıyor ise paketlerin güncelliğini software update kısmından takip edebiliriz. Sunucumuz İnternete erişim sağlayamıyor ise local de çalışıyorsa hangi Linux dağıtımını kullanıyor iseniz onların web sayfalarından yeni çıkan paket leri indirip local repository lerinize atıp buradan güncellemeyi yapabilirsiniz.

Red Hat Linux dağıtımlarını 6 aylık periyotlarda yayınlamaktadır. En son sürüm Red hat Enterprise Linux (Santiago ) 6 update 3 sürümüdür . Kernel versiyonu olarak 2.6.32-279 kullanılmaktadır. Kernel versiyonu açmak gerekirse 2. ( Kernel versiyonu ) 6. ( Kernel daki Major değişiklik ) 32. ( Kernel daki Minor değişiklik ) 279. (Bug ların düzeltilmesi )

Software Update’ i kullanmadan sürümler arasında güncelleme yapacağım. Güncellemeleri yapmadan önce dağıtımın yayınlanan release notes’larını okumanızda fayda var. Eklenen, kaldırılan paketleri veya Major yapılan değişikler hakkında ön bilgi edinebilirsiniz.

Red Hat ‘ın mevcut sürümünü görmek için /etc/redhat-release in çıktısına bakabilirsiniz.

Üzerine çalıştığımız Linux dağıtımı Red Hat Enterprise 6.1 sürümü.

Red Hat 6.2 sürümünün dvd sini takıp /media/cdrom mount ettim.

Dvd nin içindeki dosyaları kopyalamak için rpmupdate diye bir dosya oluşturmuştum. Cp komutuyla dvd nin içindeki herşeyi rpmupdate klasörüne kopyalıyorum.

Kopyalama bittikten sonra dosya boyutlarına bakarsak toplamda 2.9 gb olduğunu görebiliriz. Packages 2.7 gb gözükmekte ve çalışacağımız bütün uygulamalar bunun içindedir.

Local repository ayarlarını yaptıktan sonra çalıştırdığım komut “ yum update “ bütün güncelleme paketlerini kur diyorum. Repository nin bizim oluşturduğumuz redhat6.2 olduğunu görebilirsiniz.

Kurulum tamamlandıktan sonra yeniden başlatıyorum sistemimi ve mevcut sürümün çıktısını alıyorum. Red Hat Enterprise Linux 6.2 ye güncellemesini başarılı bir şekilde tamamlamış.

Bu makale yi hazırlarken Red Hat 6.3 sürümünü de yayınladı. Hazır elimiz değmişken 6.3 sürümünde geçelim =)

Red Hat 6.3 Ddv sini taktıktan sonra mount ve repository ayarlarını yaptıktan sonra. Yum update komutunu çalıştırıyorum.

Redhat6.3 repository sinden başlattığım kurulum başarılı bir şekilde sonlandı.

Yeniden başlatım mevcut sistemin çıktısını aldığımda 6.3 sürümüne geçtiğimizi görebilirsiniz. Uname –a komutuyla kernel bilgilerinize bakabilirsiniz. Red Hat 6.3 le yayınlanan kernel 2.6.32-279

Sistemim açılış da diğer kernel versiyonlarını silmediğim için 3 kernel u da görmek tedir. Bunları hemen silmedim çünkü hata alınabilir eski kernel la sisteminizi açabilirsiniz. Daha sonrasında 1 hafta sonra size kalmış tamamen seçim eski kernel bilgilerini silebilirsiniz. /etc/grub.conf herhangi bir editörle açıp eski kernel bilgilerinizi silebilirsiniz.

Kernel la ilgili log lara bakıyoum yeni ve güncelleme bilgilerini listeleniyor.

Güncelleme işlemlerinden sonra /var/log/messages daki logları takip ediniz. Herhangi bir sıkıntı varsa burada bize belirtecektir.

Benim kullanmış olduğum test ortamıdır. Ben bütün paketlerin güncellemesi yaptım çok önemsemeden ama siz sadece kernel larınızı güncelleyebilirsiniz veya sadece istediğiniz paketlerin güncellemesini yapabilirsiniz.

Basit anlamda Açık kaynak kodlu süper performanslı Squid Proxy server’I Active Directory ile entegre ederek internet çıkışını kontrolsüz halden kontrollü hale getirmeyi hedefliyoruz. Yapmanız gerekenler aslında çok basit. Ben bu işlem için En sağlam Linux sürümlerinden biri olan CentOS’u kullandım. Eğer adımları eksiksiz yaparsanız Squid proxy’nin ne kadar mükemmel çalıştığını göreceksiniz.

Öncelikle www.centos.org adresinden CentOS’un en son sürümü olan 6.2’yi indiriyoruz. DVD’ye yazarak sunucumuzu boot edip kuruluma başlıyoruz. Ben x64 CentOS kurmayı uygun gördüm. Artık platform olarak x86’dan uzaklaşmaya çalışıyorum. Günümüzde tüm uygulamalar artık x64 olarak sıkıntısız çalışabiliyorlar. Bir sonraki makalede SARG’ı anlatacağım. SARG, Squid’den rapor almanızı sağlayacak. CentOS sağlamlığını kanıtlamış bir Linux dağıtımı. Çünkü temelini Redhat’tan alıyor. Aşağıdaki Screenshotlardaki gibi kurulum yapıyoruz. ScreenShotların altına detay yazmaya gerek yok. Çünkü herkesin anlayabileceği seviyede basit zaten.

Mutlu son. Reboot sonrası Linux Serverimiz hazır. Bundan sonra artık squid’i kurmaya başlıyoruz. Hemen gerekli komutları yazarak gerekli paketleri yükleyelim.

# yum -y install squid nano

Yükleme işi bitti. Hemen linux’umuzu son pakerlere update edelim.

# yum -y update

Update işlemi zaman alabilir. Update bittikten sonra kuruluma devam ediyoruz. Öncelikle Squid’in AD’den kullanıcı bilgilerini çekmesini sağlamamız lazım. Bunun için CentOS sunucumuzu AD’ye dahil etmeliyiz. Yani Windows Client’lar gibi CentOS’u AD’ye alıyoruz. Bunun için Linux tarafında bir takım paketler yüklememiz gerekiyor. Hemen aşağıdaki komutu vererek yükleme işini hallediyoruz.

# yum -y install samba* krb5-devel* krb5-server* krb5-server-ldap* ntp krb5-workstation

Yukarıdaki gibi yükleme yapacaktır. Yükleme işi bittikten sonra öncelikle NTP servisinin konfigrürasyonun yapılması gerekecek. Çünkü NTP servisi eğer zaman bilgisini AD’den almazsa Domaine dahil edemezsiniz.

# mv /etc/ntp.conf /etc/ntp.conf.org

Bu dosyanın yenisini oluşturup içerisine AD bilgilerini yazıyoruz.

# echo "server srvdc01.techtalk.intra">> /etc/ntp.conf

Bu şekilde dosyamızın yenisi oluştu. Kırmızı kısmı kullanmakta olduğunuz AD sunucusu ile değiştirmek zorundasınız. Sonrasında NTP servisinin her açılışta otomatik start olmasını sağlayalım. Ayrıca start edelim,

# chkconfig ntpd on; service ntpd start

Şimdi aynı işlemleri kurduğumuz programlar içinde yapalım. Hem açılışta otomatik açılsınlar. Hemde start olsunlar.

# chkconfig squid on; service squid start
# chkconfig smb on; service smb start
# chkconfig winbind on; service winbind start
# chkconfig iptables off; service iptables stop
# chkconfig ip6tables off; service ip6tables stop
Ekran görüntüsü aşağıdaki gibi olacaktır,

Şimdi aşağıdaki komutu verelim ve sunucuyu restart edelim.

# usermod -a -G wbpriv squid

Bundan sonraki adımlar çok önemli. Buradaki adımları kusursuz yapmalısınız. Öncelikle Linux’un DNS’i AD sunucu DNS’i olmak zorunda. Pinglediğinizde sunucu ismiyle pingleyebilmelisiniz. Çünkü Linux sunucu AD ile entegre hale gelecek.

# ping srvdc
# ntpdate -u srvdc          ß bu işlemi birkaç kez yapmanızı öneririm.

Gördüğünüz gibi işlem tamam. Şimdi Linux sunucuyu domain’e almak için gerekli komutu vereceğiz. Fakat bundan önce hosts file içeriğini değiştiriyoruz. Bunun için öncelikle hosts dosyasının orjinalinin bir kopyasını alalım.

# cp /et                c/hosts /etc/hosts.org

Şimdi düzenleyelim,

# nano /etc/hosts

Dosyayı açtıktan sonra içeriğini tamamen silin. Sonra sadece aşağıdaki gibi olması gerekenleri yazın.

127.0.0.1 squid squid.techtalk.intra
192.168.1.10 srvdc srvdc.techtalk.intra

Buradaki isimleri kendi domaininize göre düzenlemeniz çok önemli. J

Bu şekilde yapılandırdıktan sonra ctrl+x tuş kombinasyonu ile save ederek çıkalım.

En önemli noktaya geldik. Şimdi aşağıdaki komut ile domaine giriş yapacağız. Kırmızı bölümleri sizin domain bilgileri ile değiştirmeniz gerekiyor. Ayrıca komut büyük küçük harfe duyarlıdır.

# authconfig --enableshadow --enablemd5 --passalgo=md5 --krb5kdc=srvdc.techtalk.intra --krb5realm=TECHTALK.INTRA --smbservers=srvdc.techtalk.intra --smbworkgroup=TECHTALK --enablewinbind --enablewinbindauth --smbsecurity=ads --smbrealm=TECHTALK.INTRA --smbidmapuid="16777216-33554431" --smbidmapgid="16777216-33554431" --winbindseparator="+" --winbindtemplateshell="/bin/false" --enablewinbindusedefaultdomain --disablewinbindoffline --winbindjoin=Administrator --disablewins --disablecache --enablelocauthorize –updateall

Bu komut sonrası AD Administrator password’ü gerekecek. Aşağıdaki gibi şifreyi veriyor ve domain’e girişi seyrediyoruz.

Şimdi AD tarafına bir bakalım,

Gördüğünüz gibi hem DNS’e hemde Computers’e gerekli kayıtlar açılmış. Şimdi detayları CentOS tarafında inceleyelim, gerekli komut,

# net ads info

İşlem tamam. Birkaç komut daha var onlarıda sizlerle paylaşmak isterim.

# wbinfo -g ß AD druplarını görmeye yarar.
# wbinfo -u ß AD user’larını görmeye yarar.

Şimdi Selinux’u disable ederek devam edelim.

# nano /etc/selinux/config

komutunu vererek selinux dosyasının içindeki “SELINUX=enforcing” kısmını “SELINUX=disabled” olarak değiştiriyoruz.

Bir komut daha kaldı. Bu komutu bulmak için 1 hafta uğraşıp bir rus sitesinde bulmuştum. O kadar rusça yazı içinden bu komutu nasıl görebildim hala aklıma geldikçe şaşırırım. Allahın takdirinden başka bişey değil.

# chown -R root:squid /var/lib/samba/winbindd_privileged

Şimdi son işlemde sıra. Squid için konfigürasyon vakti. Önce squid’i çalıştıralım,

# service squid stop
# squid -f /etc/squid/squid.conf -z
# service squid start

Bu konfigürasyonu grup ve kullanıcı bazlı hale getirebilirsiniz. Ben Domain kapsamı için bir konfig dosyası örneği vereceğim. Şimdi squid.conf dosyasını düzenlememiz gerekecek. Dosyanın orjinal halini saklamak için bir kopya almanızı öneririm.

# cp /etc/squid.conf /etc/squid.conf.org
# nano /etc/squid/squid.conf

Copy paste edebilirsiniz. –‘li satırları alma manız gerekiyor.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

# kirmizi kisimlari ben ilave ediyorum. <- buradan itibaren alıyoruz
auth_param ntlm program /usr/bin/ntlm_auth --helper-protocol=squid-2.5-ntlmssp
auth_param ntlm children 15
auth_param ntlm keep_alive on
auth_param basic realm Squidproxy-caching
auth_param basic credentialsttl 2 hour

# Recommended minimum configuration:

#

acl NTLMUsers proxy_auth REQUIRED

acl manager proto cache_object

acl localhost src 127.0.0.1/32 ::1

acl to_localhost dst 127.0.0.0/8 0.0.0.0/32 ::1

# Example rule allowing access from your local networks.

# Adapt to list your (internal) IP networks from where browsing

# should be allowed

acl localnet src 10.0.0.0/8            # RFC1918 possible internal network

acl localnet src 172.16.0.0/12     # RFC1918 possible internal network

acl localnet src 192.168.0.0/16  # RFC1918 possible internal network

acl localnet src fc00::/7 # RFC 4193 local private network range

acl localnet src fe80::/10 # RFC 4291 link-local (directly plugged) machines

acl SSL_ports port 443

acl Safe_ports port 80                  # http

acl Safe_ports port 21                  # ftp

acl Safe_ports port 443                                # https

acl Safe_ports port 70                  # gopher

acl Safe_ports port 210                                # wais

acl Safe_ports port 1025-65535                # unregistered ports

acl Safe_ports port 280                                # http-mgmt

acl Safe_ports port 488                                # gss-http

acl Safe_ports port 591                                # filemaker

acl Safe_ports port 777                                # multiling http

acl CONNECT method CONNECT

#

# Recommended minimum Access Permission configuration:

#

# Only allow cachemgr access from localhost

http_access allow NTLMUsers all
http_access allow manager localhost
http_access deny manager

# Deny requests to certain unsafe ports

http_access deny !Safe_ports

# Deny CONNECT to other than secure SSL ports

http_access deny CONNECT !SSL_ports

# We strongly recommend the following be uncommented to protect innocent

# web applications running on the proxy server who think the only

# one who can access services on "localhost" is a local user

#http_access deny to_localhost

#

# INSERT YOUR OWN RULE(S) HERE TO ALLOW ACCESS FROM YOUR CLIENTS

#

# Example rule allowing access from your local networks.

# Adapt localnet in the ACL section to list your (internal) IP networks

# from where browsing should be allowed

http_access allow localnet

http_access allow localhost

# And finally deny all other access to this proxy

http_access deny all

# Squid normally listens to port 3128

http_port 3128

# We recommend you to use at least the following line.

hierarchy_stoplist cgi-bin ?

# Uncomment and adjust the following to add a disk cache directory.

#cache_dir ufs /var/spool/squid 100 16 256

# Leave coredumps in the first cache dir

coredump_dir /var/spool/squid

# Add any of your own refresh_pattern entries above these.

refresh_pattern ^ftp:                   1440      20%       10080

refresh_pattern ^gopher:          1440      0%          1440

refresh_pattern -i (/cgi-bin/|\?) 0         0%          0

refresh_pattern .                           0             20%       4320

# bir üst satıra kadar.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Ve sıra sonuca geldi. Şimdi domain dışında olan bir client makinasına internet explorer ayarlarına bizim proxy serverin ip’sini ve portunu girelim.

Sonuç

Şifresiz girişler engellendi. İlk internet girişlerinden sonraki girilenlerin sitelerin inanılmaz hızlandığını göreceksiniz. Ayrıca izinsiz girişlerde engellenmiş olacak. Yapılan konfigürasyonda şifre hatırlama süresi 2 saat olarak ayarandı. İsterseniz arttırabilir veya düşürebilirsiniz.

Domain içinden kullanıcılarda denediğinizde şifre sormadığını göreceksiniz.

RAID, “Redundant Array of Inexpensive Disks” bir den fazla diskin bir araya gelerek güvenli, performanslı veya güvenlik + performans yapılarını oluşturmamızı sağlayan yapının ismidir.

Raid donanımsal ve yazılımsal olarak yapılabilir. Hardware raid controller ‘lar  yapısında işlemci ve ram bulundurduklarından performans kaybı ve diğer donanımsal olaylardan etkilenmeyecekleridir. Software raid’ i ise işletim sisteminin desteklemesi gerekmektir. Performansı sistem kaynaklarını kullandığı için biraz daha düşük olacaktır.

Bu makalede software raid yapısını inceleyeceğiz. Linux işletim sistemini kurarken raid yapısını oluşturabildiğimiz gibi işletim sistemi kuruluyken de yapabiliriz. En çok kullandığımız raid lerden örnekler oluşturacağım ( Raid 0, Raid 1 ve Raid 5 )

Red Hat  Enterprise Linux  6 update 3 versiyonunda çalışacağım.

Red Hat dvd sinden boot edip işletim sistemini kurmaya başlıyorum.

Ne tip cihaza kurulum yapmak istediğimizi soruyor. Ben basic Storage ‘ la devam edip local disklerimle çalışacağım.

Bütün disklerimdeki verileri tutma diyip free disklerde çalışacağım için gelen bu seçeneği No keep any data diyerek dosyaları tutturmuyorum.

Disk bölümlendirme işlemini kendim yapabilirim veya uğraşmak istemezsem işime yarayan seçeneklerden birini seçip geçebilirim. Biz raid yapısında çalışacağımız için Create Custom Layout seçeneğiyle devam ediyorum.

Hard drive larım geldi 3 adet 30 gb lık diskim var bunlar üzerinde yapılandırmamızı örneklendireceğim.

Create diyerek oluşturmaya başlıyorum. Karşıma birden fazla seçenek gelmekte. Normal disk tipi, raid yapısı ve logical volume yapılarından istediğimi seçebilirim. Raid yapımız için disklerimizi tanımlayalım.

Raid Partition seçerek create dedikten sonra  3 adet diskimi görüyorum. Raid partition ları tek tek oluşturmam lazım her seferde bir disk için raid partition ekliyorum. Size bölümüne mb cinsinden yazabildiğimiz için 25000 mb yazıyorum yani 25 gb lık bölümler oluşturuyorum.

Aynı şekilde devam ediyorum ve bu şekilde bunu 3. Diskim için de uyguluyorum.

Biraz önce create dediğimizde raid device bölümü açık değildi. Raid device oluşturabilmek için en az 2 diske ihtiyacımız olduğu için 2 ve fazlasında raid partition oluşturduğunuzda bu kısım açılacaktır.

Raid device seçip create dediğimde raid diski oluşturacağım ekran karşıma gelmektedir.

Mount Point à  Ne tür olarak kaydedeceğim ( /boot , / )

File System Type à Dosya tipi zaten örneklemiş ext4

Raid Device à  Oluşturacağımız raid device’ ın adı  (md0, md1 )

Raid Level à  Raid in tipi   ( raid0, raid1, raid5 )

Raid Members à Üye edeceğimiz disklerimiz.

2 adet raid disk oluşturdum. Md0   da 3 disk raid 5 yapısı root dizinine. Md1 de  2 disk raid 1 yapısı var dizinine oluşturdum. Ek olarak 250 mb boot alanı ve  2 diske 2048 mb lık swap alanı oluşturdum.

İleri dediğim zaman yapmış olduğumuz bu değişikliklerin disklere yazılıp yazılmamasını soruyor.

Sistemimiz açıldı kontrol edelim. Df komutuyla mount edilmiş bölümleri kontrol ettiğimde 50 gb md0 root dizini 3,5 gb da md1 var dizini için mount edilmiş.

2 diske böldüğüm swap alanlarını free komutuyla kontrol ediyorum. Toplamda 4 gb swap alanını görüyorum.

/proc/mdstat   çıktısını ekrana verdiğimde raid device larla ilgili bilgilere ulaşabilirim. Md0 ve Md1 de hangi disklerin tanımlı olduğunun ve raid tiplerinin bilgilerini görebilirsiniz.

Bir sonraki makalemizde aktif çalışan işletim sisteminde raid yapısı oluşturma ve  raid yapısının yönetimini ele alacağım. Görüşmek üzere.

Bu makalemde Suse Enterprise Server 11 SP2 içerisinde ldap server kurulum ve ayarlarını anlatacağım.

Suseyi yeniden kurmak isteyenler kurulum seçeneğinde software kısmında yer alan LDAP server seçeneğini seçmeleri yeterli olacaktır. Eğer bu seçeneği seçmeyip kuranlar ya da var olan sisteme kuracak olanlar ise Yast control paneli içerisinden Ldap Server menüsünden kurulum yapabilirler. Bunun işletim sisteminin dvd’si sisteme takılı olması gerekmektedir. Firewall kısmında ldap 389 nolu porta izin vermeniz gerekmektedir.

İlk olarak Ldap server kuracağımdan LDAP server seçeneğiyle devam ediyorum

LDAP Server’ın konfigürasyon ekranında database oluşturup, düzenleme yada silme yapacağımız, schema ile ilgili değişiklikler yapabileceğimiz, certifika kullanıp kullanmayacağımızla ilgili her türlü ayar bu ekranda mevcut.

İlk olarak Global Setting alanının altında TLS Settings kısmında kullanıcıların sertifika kullanarak ldap database’ne bağlanmasını istemiyorum. Enable TLS seçeneğini kaldırıyorum.

Bu kısım önemli arkadaşlar. Yeni bir database yaratacağımdan add seçeneğini seçiceğim ve domain suffix bilgilerini gireceğim.

Burada database type kısmında BDB: Berkeley Database ve HDB:  Open Ldap Database şeklinde iki seçenek mevcut. Defaultta gelen hdb database seçeneğini seçiyorum

Base Dn kısmında dc=test, dc=local (test.local)

Administrator dn kısmında bir değişiklik yapmıyorum. Siz admin ya da başka bir kullanıcı yazabilirsiniz

Ldap şifremi belirliyorum.

Database’in nerede saklanacağı kısmında bir değişiklik yapmıyorum default olarak bırakıyorum.

Next dediğimde directory nin olmadığıyla ilgili bir uyarı veriyor ve yaratılması gerekiyor Yes seçeneğiyle devam ediyorum.

Bir sonraki ekranda ldap veritabanın replikasyon seçenekleri geliyor herhangi bir değişiklik yapmıyorum çünkü ortamda tek ldap server mevcut.

Next dediğimde kurulumu tamamlamış oluyorum ve database kısmında ldap bilgilerimi görüyorum.

Bu ekranı kapattıktan sonra  YAST control panelinde LDAP client seçeneğine seçip aşağıdaki ekrandaki ldap bilgilerini giriyorum. Ldap serverın olduğu makinada bu işlemleri yapıyorum. Siz başka bir Suse Sles 11 yada Open Suse’yi client olarak kullanacaksanız ldap server’ın ip adresini yazmalısınız. Advanced Configuration seçeneğiyle bir sonraki ekrana geçiş yapıyorum.

Bu ekranda client settings tarafında hiç bir işlem yapmadan administration settings seçeneğine geliyorum ve administrator DN kısmında LDAP kullanıcı ve domain suffix bilgilerini giriyorum.  Create Default Configuration Objects seçeneğini işaretliyorum bu kısım LDAP server oluştururken schemada ve user tarafındaki default ayarı kullanmasını istiyorum. Alt seçenekte Home Directories on This Machine seçeneğini seçiyorum kullanıcının /home klasörünün burada tutulacağını belirtiyorum.

Configure User Management Settings kısmında ise ldap şifremi yazıyorum LDAP client ayarlarımı tamamlıyorum.

Sıra geldi kullanıcıları ayarlamaya. LDAP Server içersinden YAST control panelinden User And Group Management konsolunu açıyorum.  Sağ tarafta bulunan Set Filter ksımından LDAP users seçeneğini seçiyorum ve gelen ekranda ldap şifremi giriyorum. (Database kısmında oluşturduğum şifre)

Artık Add seçeneğiyle kullanıcımı oluşturabilirim. Kullanıcımın details kısmında group ayarlarını ayarlayabilirim ama burada default olarak bırakıyorum.

Ldap server’ıma root ile login olup terminal konsolunu açtıktan sonra getent /passwd komutumla oluşturduğum kullanıcımı görüyorum.

Oluşturduğum kullanıcımla Windows üzerinden third party program ile bağlanacağım

http://jxplorer.org/downloads/users.html adresinden linux, solaris ve Windows için olanı indirebilirsiniz.

Programı kurduktan sonra file menüsünden connect seçeneğini seçiyorum ve gelen ekranda ldap servermın ip adresini, base dn bilgilerini ve kullanıcı bilgilerini giriyorum.

Connect olduktan sonra ldap içeresinde bulunan objeleri görebiliyorum.

Makalemizin sonuna geldik. Umarım faydalı bir makale olmuştur. Bir sonraki makalemizde görüşmek üzere.

Bir önceki makalemizde  işletim sistemimizi kurarken raid yapımızı  oluşturmuştuk. Bu makalemizde ise aktif çalışan işletim sisteminde raid bölümü oluşturup yönetimini  örneklemeye çalışacağım.

Raid bölümler oluşturmak , silmek ve yönetmek için mdadm  komutunu kullanıyoruz.  Çalışacağımız sistem Red Hat  Enterprise Linux 6 update 3.

Md 0 ve Md 1  daha önce oluşturduğumuz için Md2 ilen devam ediyorum.  Create oluşturma komutuyla  md2 adında  raid 0 tipinde iki diskten oluşan ve disklerin adlarını da belirttiğim komutla  Md2 adında bir devices oluşturuyorum.            

Oluşturmuş olduğum disk ham formatta bunu formatlayıp işletim sisteminin tanıyacağı bir alan oluşturmamız lazım. Mke2fs  komutuyla   ext4  tipinde oluşturduğumuz md2 diskini formatlıyorum.

Backup diye bir dosya oluşturup  formatladığım md2  diskimi  buraya mount ediyorum. Disklerimin çıktısına bakıyorum df komutuyla. Artık  md2 de kullanılabilir durumda.

Biraz da  Raid yapılarının yönetimine bakalım. /etc/mdadm.conf dosyasının çıktısına baktığımda disklerin hangi raid tipinde hangi adla oluşturduğumuzu görebilirsiniz. Yalnız çıktıda da gördüğünüz gibi diskler UUID leriyle gözükmektedir.

Bu UUID lerin hangi disklere denk geldiklerini görmek için blkid  komutuyla çıktılara bakabilirsiniz. İşaretlediğim 3 diskin aynı UUID değerine eşit olduğunu görebilirsiniz.

/proc/mdstat komutuyla Raid disklerin çıktılarına bakalım.  Burada da disk boyutları, hangi disklerin bağlı olduğu ve disklerin aktif olup olmadığını gösterir. Md0 ‘ın sonunda gözüken UUU bu 3 diskinde aktif olduğunu göstermektedir. Disklerden birinde hata olduğunda  buradaki  değerlerde değişecektir.

Query çekerek te raid yapıları hakkında bilgi alabiliriz ama burası çok ayrıntılı değildir ve disklerde oluşan bir hatayı buradan takip edemeyiz.

Aktif olan Raid devices ları /dev  altında görebilirsiniz.

-D veya –detail komutuyla  raid devices lar hakkında çok daha ayrıntılı bilgi alabilirsiniz. En alt satırda tanımlı olan disklerini ve aktif pasif durumlarını söylemektedir.

-E komutuyla   Meta Data bilgilerinin çıktısına bakabilirsiniz.

Mount edilmiş olan bir raid diski stop etmeye kalktığımızda hata alırız. Öncelikli olarak mount edilmiş diski kaldırmamız gerekmektedir. Mount etmesek te  raid diskimizin aktif olduğunu /dev altından bakabilirsiniz.

Ancak stop ettiğinizde   raid diskinizi /dev altında göremezsiniz.

Stop ettiğimiz Raid diskimizi yeniden aktif hale getirelim. İşletim sistemini kurarken md0 ve md1 ‘in disk bilgileri   /etc/mdadm.conf  dosyasının içine otomatik olarak  oluşmuştu fakat biz md2 yi   sonradan yaptığımız için conf dosyasında göremiyoruz.  Mdadm –A /dev/md2 komutuyla yeniden aktif hale getirmek istiyorum ama hata alıyorum conf dosyasında md2 nin disk bilgileri tanımlı olmadığı için.

Conf dosyasına yazmadan da   raid i aktif hale getirebilirim ama hangi diskleri bu raid içine tanımlı olduğunu bilmem gerekiyor.

Conf dosyasının içine disklerin bilgilerini yazıyorum en alt satırda çıktısını aldım oradan görebilirsiniz. Conf dosyasının içine ARRAY /dev/md2 devices=/dev/sda3,/dev/sdc4  ekliyorum. Md 2 yi stop ediyorum ve bu sefer  mdadm –A /dev/md2 yazdığım zaman raid i çalıştırdığını görebilirsiniz. Gidip conf dosyasına sorduğu zaman disk bilgilerini alıp aktif hale getirdi.

Disklerimden birini söküyorum. Mesajlara baktığım zaman disk sdc  de hata aldığını görebilirsiniz.

/proc/mdstat  çıktısına baktığımda disklerin bir tanesinden hata aldığını görebilirsiniz ( UU_ )

Md0 raid in ayrıntılı bilgilerine bakıyorum ve en altta sdc1 diskini okuyamadı için bozuk disk olarak işaretleyip raid yapısından silmiş gözükmekte.

Diskimi tekrar takıyorum. Hangi disklerin hangi raid yapısına dahil se  -- add komutuyla onlara yeniden ekliyorum.  /proc/mdstat   çıktısına baktığımda recovery işleminin başlamış olduğunu görebilirsiniz. Öncelikli olarak Md0  eklediğim için onun recovery işlemi bittikten sonra md1 için olanda ardından başlayacaktır.

Recovery işlemleri bittikten sonra tekrar mdstat dosyasının çıktısına bakıyorum ve disklerim sorunsuz olarak raid yapısına dahil edilmiş ( UUU )

Son olarak kontrol yapmak istiyorum ve sistem mesajlarına bakıyorum. Md0 ve Md1 için recovery işlemlerinin tamamlandığı gözükmekte ve hata almamış.

Bir sonraki makale de görüşmek üzere.

Bir önceki makalede Squid’i Active directory authentication ile kullanmayı anlatmıştık. Bu makalemizde AD ile entegre edilen Squid ile kullanıcı raporlarının nasıl alınacağını anlatacağız. Öncelikle bu iş için bu konudaki en iyi çözümlerden biri olan SARG (Squid Analysis Report Generator) programının kurulumunu yapacağız. Bu kurulum sonrası ile Active Directory’deki kullanıcı adlarına göre raporlar üreteceğiz. Hemen kurulumunu daha önce tamamladığımız CentOS sunucusuna gerekli paketleri yükleyelim. İlk olarak şu komutu veriyor ve başlıyoruz.

# yum -y install httpd httpd-devel wget php php-devel bind-utils

Şimdi SARG’I download edelim.

# wget http://pkgs.repoforge.org/sarg/sarg-2.3.1-1.el6.rft.x86_64.rpm

Download işlemi bittikten sonra hemen aşağıdaki komut ile kurulumu gerçekleştirelim.

# yum install sarg-2.3.1-1.el6.rft.x86_64.rpm

Şimdi http.conf dosyasının içindeki sunucu ismini düzenleyelim. Bunun için önce aşağıdaki komut ile dosyayı açalım.

# nano /etc/httpd/conf/httpd.conf

Şu satırı bulalım,

#ServerName www.example.com:80

Ve aşağıdaki gibi değiştirelim, satır başındaki #’ı kaldırmayı unutmayın.

ServerName squidproxy.cozumpark.intra:80

Şimdi http.conf dosyasının en altına SARG için gerekli satırları ilave edelim. Bunun için aşağı ok tuşu ile dosyanın en altına gidelim ve şu satırları ilave edelim; Allow from 192.168.1.0/24 kısmına kendi ip bloğunuzu yazmayı unutmayın.

<Directory /var/www/sarg>
DirectoryIndex index.html
Order deny,allow
Deny from all
Allow from 127.0.0.1
Allow from ::1
Allow from 192.168.1.0/24
AllowOverride All
# Allow from your-workstation.com
</Directory>

İşlem bittikten sonra ctrl+x tuşlarına basın. Dosyayı kaydetmek istiyor musunuz diye soracaktır. “Y” tuşu ile çıkın. SARG’ın kullandığı font’u istediği yere kopyalıyoruz. Directory açalım.

# mkdir -p /usr/share/sarg/fonts/

Kopyalayalım,

# cp /etc/sarg/fonts/DejaVuSans.ttf /usr/share/sarg/fonts/DejaVuSans.ttf

Kurulum bitti. Apache’yi restart edelim.

# service httpd restart

Şimdi SARG’I daha verimli bir arayüzden kullanabilmek için webmin efsanesini kuralım. Önce download edelim,

# wget http://sourceforge.net/projects/webadmin/files/webmin/1.600/webmin-1.600-1.noarch.rpm/download?use_mirror=ignum

Install edelim.

# yum install webmin-1.600-1.noarch.rpm

Kurulum bitti. Şimdi Webmin’I açalım. Bunun için Web Browser’a

http://squid-sunucu-ip-adresi:10000

Aşağıdaki ekran gelecektir.

Kullanıcı arı root ve şifresini yazarak webmin’I açalım. Aşağıdaki ekran webminin ana akranı:

Sağ bardaki başlıklardan açık renkli olan Un-Used Modules’e tıklayıp açalım.

Bu başlık altında, aşağıdaki kısımda, aşağıdaki Squid Report Generator linkine tıklayalım.

Orta kısımda hata göreceksiniz. Bu aslında hata değil, webmin’in SARG için istediği dosyaının istediği klasörde olmamasından kaynaklanıyor.

Yukarıdaki Module Config linkine tıklayalım, Aşağıdaki ekranı göreceksiniz.

Full path to SARG configuration file yazan yeri aşağıdaki gibi değiştirin, olması gereken şudur;

/etc/sarg/sarg.conf

Save diyerek çıkın. Biraz evvelki ekran aşağıdaki hale gelecektir.

Şimdi istediğiniz gibi rapor ürettirebilirsiniz. Zamanlayabilirsiniz, planlayabilirsiniz. Bu aşamadan sonra tüm raporlama işlemlerini buradan yapabilirsiniz. Generate Reports Now butonuna tıkladıktan sonra aşağıdaki akran karşınıza gelecektir.

Rapor üretimini gerçekleştirdi. Sonrasında View completed report linkine tıklayıp aşağıdaki ekrana kavuşabilirsiniz.

Dikkat çeken bir nokta var artık. Göreceğiniz üzere SARG, Servers başlığı altına geldi. Orta bölümde de üretilmiş raporları görüyorsunuz. Ben tam bu aşamadan bir şey fark ediyorum. Benim test sisteminin tarihi ve saati yanlış. Düzeltmeye gerek duymuyorum çünkü herşey test için. Düzeltmeye kalkarsam tüm raporların yeniden oluşturulması dahil bir sürü iş açar başıma. Şimdi orta kısımdaki üretilmiş raporlardan birine tıklayalım ve kim ne yapmış görelim.

Bakın kimler ne kadar internet kullanmış.

Bizim ekibin bir kısmı burada, Bakalım Mümin bey nereleri gezmiş?

Yukarı kısımda sağda kullanıcı adını görebilirsiniz. Liste aşağıya doğru gidiyor. Siz seçeneklerden istediğiniz gibi raporlar üreterek zamanlayabilirsiniz. Kullanıcı adlarını Domain controllerden çekerek raporlar alabildiğiniz gibi ip adreslerine göre de raporlar alabilirsiniz.

Bugün birçok sistem uzmanı ve danışman arkadaşlarımızın kendilerine ait blog sayfaları bulunuyor. Bu blog sayfalarından bir kısmı hosting firmalarında host ediliyor. Bir kısmı ise ücretsiz hosting lerde barındırılıyor. Bu makalemizde kendi Wordpress sunucumuzu nasıl yapılandırırız’ ı cevaplamak amacı ile Wordpress kurulumunu anlatacağım. Bu kurulumu isterseniz bir fiziksel sunucu üzerine yapabilir, isterseniz bir sanal appliance olarak kurabilirsiniz. Kurulum daha iyi anlaşılması ve kolay yapılabilmesi amacı ile fazlaca screenshot içeriyor. Burada hiçbir adımı atlamadan gerçekleştirmeyi hedefledim.

www.centos.org adresinden CentOS’un 6.3 versiyonunu indirip kurulumuna başlayalım. Sunucuyu ilk açtığınızda yukarıdaki karşılama ekranı gelecektir. Enter tuşuna basarak devam edelim.

Yukarıda göreceğiniz üzere selamlama ekranı geliyor. Bu ekran aynı zamanda indirmiş olduğunuz DVD kalıbının kurulum öncesi problem durumunu incelemeye yarıyor. Siz eğer kontrol etmek isterseniz OK seçeneği ile devam edebilirsiniz. Ben bu iso kalıbı ile birçok kurulum yaptığımdan ve problem olmadığından emin olduğum için skip yani bu aşamayı atla diyerek geçiyorum.

Şimdi ise yukarıdaki grafik ekran geliyor. Bundan sonrasında nispeten daha alışık olduğumuz grafik ekranlar ile devam edeceğiz. Next diyerek devam edelim.

Dil seçenekleri. Eğer Türkçe seçerseniz her şey Türkçeye dönecek. Ara yüz tamamen Türkçe olacaktır. Ben İngilizce kurmayı tercih ediyorum. Zaten bu grafik ekranları kullanmayacağım. Benim tüm işlemlerim sistem bazında Command-Line tarafında olacak. Next diyelim devam edelim.

Şimdiki ekranda ise klavye seçeneklerini soruyor. Ben Türkçe bir klavye kullandığım için, Türkçe seçerek devam edeceğim. Alışık olduğum klavye düzeninden vazgeçmek istemiyorum çünkü Next ile devam edelim.

Disk yapılandırma ekranı geldi karşımıza. Eğer spesifik bir disk kullanıyorsanız seçim yapabilirsiniz. Ben zaten sanal ortam kullandığım için basic storage device seçeneği ile devam ediyorum…

Standart bir uyarı. Diskinizin içeriği tamamen silinecek emin misiniz, Yes, Discard any data seçeneğini tıkladıktan sonra next diyor devam ediyoruz.

Sunucu ve domain ismi veriyoruz. Default olarak isim ve domain yukarıdaki gibi localhost.localdomain gelecektir. İsterseniz ismi değiştirebilirsiniz. Next ile devam edelim.

Regional Settings saat ve lokasyon bilgilerinin düzenlenmesi için gerekli bilgileri içeriyor. Bizim için gerekli olanları seçerek devam edelim.

Root şifresini verelim devam edelim.

Şimdi disk bölümlerini yapılandıralım. Eğer farklı bir yapı kullanacaksanız istediğiniz gibi yapılandırabilirsiniz. Ben tüm alanı bu sunucu için yapılandırdığımdan en üstteki seçenek ile devam ediyorum. Next diyelim.

Tüm datalara elveda demeye hazır mısınız.  Write changes to disk diyelim devam edelim.

Şimdi ise karşımızda kurulum seçenekleri. Burada istediğiniz tipte kurulum yapabilirsiniz. Bir web server kuracaksanız ilgili paketler yüklenecektir. Yok database sunucu kurmanız lazımsa yukarıdaki seçeneklerden işaretlediğiniz takdirde database için gerekli bileşenler kurulacaktır. Ben gerekli paketleri daha sonra ilave edeceğimden minimal olarak kuracağım. Bu seçenek ekstra kaynak kullanacak paketleri içermeyecek böylece stabil ve performanslı bir sistem elde edeceğiz. Next diyelim devam edelim,

Evet, kutulum başladı. Gerekli tüm paketlerin kurulumu tamamlanacak.

Kurulum tamamlandığında doğal olarak reboot gerekecektir. Artık DVD’yi çıkarabilirsiniz. Kurulum sonrası çalışır temiz bir sistem elde etmiş oluyoruz.

Reboot ettik ve yukarıdaki ekranda gördüğünüz gibi sistem açıldı. Kullanıcı adı olarak root veriyoruz ve şifre ile login oluyoruz. Sistem minimal olarak kurulduktan sonra açılınca etnernet kartı enable gelmiyor. Ethernet kartını enable ederek networkten bir ip almasını sağlamak için

# ifup eth0

Komutunu veriyoruz. Bu komut ile ethernet 0 kartı artık enable hale geliyor ve DHCP’ den ip alıyor.

Bu işlem ile eth0 kartı şimdilik enable oldu. Ama sistemi restart ettiğinizde yine eth0’ın disable olarak geldiğiniz göreceksiniz. Bu işi kalıcı hale getirelim o halde. Yukarıdaki kırmızı karede olduğu gibi vi ile eth0 kartının konfigürasyon dosyasını düzenleyelim.

Yukarıdaki gibi dosyanın içeriği karşınıza gelecektir. Sizin ilk açtığınızda “ONBOOT=”no” şeklinde gelecektir. Siz onu yes ile değiştirip sistemi restart ederseniz sistem açılışında ethernet kartınız enable olmuş olarak gelecektir. Restart etmek istemezseniz,

# service network restart

Komutu ile buradan devam edebilirsiniz. Eğer statik ip vermek isterseniz, yukarıdaki içeriği aşağıdaki gibi değiştirebilirsiniz, bold olan kısımları ilave etmeniz yeterli. Burada kendi bilgilerinizi girmeyi unutmayın.

DEVICE="eth0"

BOOTPROTO="static"

IPADDR="192.168.1.80"

NETMASK="255.255.255.0"

GATEWAY="192.168.1.250"

HWADDR="00:50:56:A6:5F:59"

NM_CONTROLLED="yes"

ONBOOT="yes"

TYPE="Ethernet"

UUID="c6fc56a9-5597-479e-9654-79585b4ddc90"

Her şey süper. Hadi sistemi update edelim,

# yum -y update

Bu komut ile kurduğumuz sistem en son versiyona çıkacaktır. Kurulum aslında 15dk gibi bir zamanda tamamlanmaktadır. Şimdi hemen Wordpress kurulumuna geçiyoruz.

Wordpress kurulumu için hemen ilk adımı atıyoruz ve gerekli paketlerin kurulumuna başlıyoruz. Biz Wordpress’ i MySQL ile birlikte çalışacak şekilde kuracağız.

# yum -y install mysql-server httpd php php-mysql wget unzip ftp nano vsftpd

Server ismini httpd.conf dosyasına yazmamız lazım. Siz isterseniz kendi sunucunuzun ismini yazabilirsiniz. Aşağıdaki komutu yazarak dosyaya ilave edebilirsiniz.

# echo "ServerName localhost:80" >> /etc/httpd/conf/httpd.conf

Bu satır ilavesinden sonra servisleri aktif hale getirip start edelim,

# chkconfig mysqld on ; service mysqld start

# chkconfig httpd on ; service httpd start

Artık Wordpress için mysql konfigürasyonunu yapa biliriz. Bunun için önce database ilavesi yapacağız. Sonra bu database’ e bir user tanımlayıp hak vereceğiz. Database ismi Wordpress olacak. User ismi ise wordpressuser olacak şekilde konfigürasyonu yapalım. Siz dilerseniz buradaki isimleri kendi istekleriniz doğrultusunda değiştirebilirsiniz. Hemen komut satırından gerekli komutları yazalım,

# mysql

# create database wordpress;

# create user wordpressuser;

# grant all privileges on wordpress.* to wordpressuser@localhost identified by 'passw0rd';

# flush privileges;

# exit

Ekran çıktısı aşağıdaki gibi olacaktır,

Şimdi apache web Server’ın gerekli dizinine geçerek wordpress’ i Download edelim, aşağıdaki komutları vererek bu işlemleri yapabiliriz.

# cd /var/www/html

# wget http://wordpress.org/latest.zip

Download bitti. Bulunduğumuz klasöre dosya geldi. Şimdi dosyayı açalım,

# unzip latest.zip

İndirip açtığımız dosyayı bulunması gereken dizine kopyalayalım. Bu iş içinde aşağıdaki komutu kullanıyoruz,

# mv /var/www/html/wordpress/* /var/www/html/

Sonrada gereksiz dosyaları silerek temizlik yapalım.

# rm -rf latest.zip

# rm -rf wordpress

Buraya kadar her şey güzel. Çok fazla işimiz kalmadı aslında. Aşağıdaki komutlarla bize gerekli dizinleri açalım ve haklarını verelim,

# mkdir -p /var/www/html/wp-content/uploads /var/www/html/wp-content/cache /var/www/html/wp-content/upgrade

# chown apache:apache /var/www/html/wp-content/uploads /var/www/html/wp-content/cache /var/www/html/wp-content/upgrade

# chmod -R 777 /var/www/html/wp-content

Şimdi wordpress ile gelen örnek konfigürasyon dosyasından bir kopya alalım ve onu master konfigürasyon dosyası haline getirip, üzerinde çalışalım. Gerekli komutlar aşağıdaki gibidir,

# cp wp-config-sample.php wp-config.php

nano isimli editörümüz ile bu konfigürasyon dosyasını düzenleyelim. Bu işlem ile neredeyse tüm işlemleri tamamlamış oluyoruz.

# nano /var/www/html/wp-config.php

Bu komut sonrası karşımıza gelecek ekranda aşağıdaki değişiklikleri yapacağız, aşağıdaki satırlar orjinal halidir.

define('DB_NAME', 'database_name_here'): <--buraya database ismini yazıyoruz wordpress olacak

define('DB_USER', 'username_here'): <--username wordpressuser

define('DB_PASSWORD', 'password_here'): <--username şifresini buraya yazıyoruz passw0rd

yukarıdaki sayırları karakterleri ile birlikte yazıyoruz. Aşağıda değişikliklerin yapılmış halinin screenshot’ını görebilirsiniz,

Değişiklikler sonrasında ctrl+x tuşlarına basıyoruz. Save edelimmi sorusuna y ile cevap verip enter tuşu ile çıkalım.

Sıkıntı olmaması amacı ile iptables firewall servislerini kapatarak stop edelim. Dilerseniz iptables dosyasına exeption yazarak servisi kapatmayabilirsiniz,

# chkconfig iptables off ; service iptables stop

# chkconfig ip6tables off ; service ip6tables stop

Son olarak Apache web server servisini restart edelim,

# service httpd restart

Bu işlem sonrasında kurulum tamamlandı. Artık web ara yüzüne bağlanmayı denediğinizde size wordpress cevap verecektir. Internet Explorer’i açalım ve adres kısmına http://192.168.1.201 şeklinde wordpress sunucunun ipsini yazalım. Burada gerekli DNS kayıtlarını açtıysanız isim ile de gidebilirsiniz. www.bilgehanpoyraz.com gibi.

Karşınıza ilk install olduğu için site oluşturma sihirbazı çıkacaktır. Sonrası için zaten artık linux tarafına dönmeniz gerekmeyecek. Wordpress ara yüzü ile devam edebileceksiniz. Son ekran görüntüsü şu şekilde olacaktır,

Gerekli bilgileri verdikten sonra siteniz açılacak ve kullanmaya başlayabileceksiniz. Kiralık bir sunucu veya evdeki bir sanal vm sunucusuna koyarak ve gerekli yönlendirmeleri yaparak sitenizi istediğiniz yerde host edebilirsiniz.

Kolay gelsin.

Veri depolama günümüz sistemlerinde kişisel veya kurumsal kullanımlarda olmazsa olmazlarımız dan olmuştur.  Sistemlerimizde kullandığımız resimler, müzikler, filimler, oyunlar vb. gibi bir çok uygulamalar büyük boyutlarda harddiskimizde yer kaplamaktadır. Harddisk boyutları her geçen gün artmakta buna karşılık olarak bizimde biriktirmek istediğimiz şeylerinde boyutları artmaktadır. Bu doğru orantıdan dolayı  eski dosyalarımızı arşivleyip kapladıkları boyutları azaltmak önemli.

Bu makalemizde Linux üzerindeki  ücretsiz kullanabildiğimiz dosyaları sıkıştırma ve açma  işlemlerine değineceğiz.   Örnekleyecek olduğumuz sıkıştırma ve açma uygulamalarının  genel olarak en çok kullanılanlardan seçtim.

/usr/bin/bzip2 à /usr/bin/bunzip2  

/usr/bin/zip    à/usr/bin/unzip 

/usr/bin/gzip  à /usr/bin/gunzip

/bin/tar

Bzip2, zip, gzip ve tar uygulamaları hakkında örneklemeler yapalım. Öncelikli olarak melih.txt dosyasını oluşturup bunun içerisine 10 milyon kayıt girmek için seq  komutunu kullanıyorum.  Kısa bir süre bekledikten sonra 76mb büyüklüğünde dosya oluştu. Compress uygulamalarının hepsini bu dosya üzerinden yapacağım ve en sonunda bütün uygulamaların hepsinden birer sıkıştırma yaparak ne kadar alan kazandığımızı gözlemleyelim.

Gzip (GNU zip) komutu dosyaların sıkıştırılması için kullanılan en popüler komutlardan biridir. Kullanımları kolaydır. Gzip –c  “sıkıştırılacak olan dosya” ve  “ sıkıştırma sonrasında alacağı adı “ şeklinde komutu yazmamız yeterli olacaktır. Bu şekilde yaptığınız zaman dosyanın kendisi sabit kalarak ikinci bir  dosyayı sıkıştırarak oluşturur. Gzip melih.txt şeklinde yaptığınız zamanda dosyanın orijinali tutulmadan sıkıştırma işlemi gerçekleştirir. Sıkıştırma işleminden sonra oluşan dosyaların boyutlarına bakmak için ls –lh komutunu kullanabilirsiniz.

Gzip “ –l ” ise bize sıkıştırılmış dosyanın boyutunun öncesi ve sonrası hakkında bilgiler verecektir.

Compress işlemini yaptık şimdide Decompress  açma işlemini yapalım. Açma işlemi içinde gunzip komutunu kullanıyoruz. Öncelikli olarak melih.txt dosyasını siliyorum. Sonra gunzip komutunu açmak istediğim dosyaya uyguluyorum. Decompress işlemlerindede “ –c “ komutu aynı şekilde dosyanın orijinalini tutmaktadır. Gunzip –c   “dosya.gz “  “ dosya “ şeklinde yazabiliriz komutu.

Bzip2 sıkıştırma sistemi birçok sıkıştırma sistemine göre daha başarılıdır ve daha fazla alan sıkıştırabilmektedir. Bzip2  gzip ile aynı  kullanım şeklindedir.

Decompress komutları da aynıdır. Açma işlemi yaparken bunzip2 komutunu kullanıyoruz.

Zip sıkıştırması için yazılan komutlarda benzerlik taşımaktadır. –c kullanmamıza gerek kalmadan zip dosyanın orijinalini tutmaktadır. Yapılan işlemler sonucunda bize ne kadar alan kazandırdığının yüzdesel birimini vermektedir.

Zip formatında sıkıştırdığımız dosyayı açmak için unzip komutunu kullanabilirsiniz.

Sıkıştırma komutlarının en çok kullanılanlarına değinmiş olduk. Sıkıştırma yapmadan bir veya birden fazla dosyayı birleştirip arşivlemek istiyorsanız tar komutunu kullanabilirsiniz. Tar ( Tape Archive)  komutuyla sıkıştırma yapmak istiyorsanız yardımcılarından faydalanıyorsunuz bunlarda gzip ve bzip2.Tar komutu tekdir eklentilerinden yararlanarak kullanılır. Arşivleme ve Açma işlemleri için tek komut tar dır.

Tar –cvf  “ arşivden sonraki adı”  “ arşivlenecek dosya”

C oluşturmak için F soru sormasın V ekrana çıktısını vermesi için kullanılır. Dosya boyutları değişmediğini fark edebilirsiniz.

Arşivlediğimiz dosyayı açmak içinde  “ x “ komutunu kullanıyoruz.

Tar komutu yalnız başına kullanıldığında arşivler demiştik. Dosyaları hem arşivleyip hem de sıkıştırmasını istiyorsanız yardımcıları olan bzip2 ve gzip den yararlanabilirsiniz. Gzip le sıkıştırmasını istiyorsanız  “ z “ ekliyorsunuz bzip2 ilen sıkıştırmasını istiyorsanız “ j ”  eklemeniz yeterli. Bzip2 ilen sıkıştırılmış ve arşivlenmiş dosyanın boyutu daha küçüktür.

Örneklemiş olduğumuz sıkıştırma yöntemlerinin hepsini bir kerede uygulayıp dosya boyutlarına göz atalım. Bzip2 nin en fazla sıkıştırma oranına sahip tir.

Ayrıntılı olarak da bakabilirsiniz yukarıdaki örneklemede dosyaların boyutlarını mb cinsinden bakmıştık.

Arşivleyip sıkıştırma işlemini yaparken  dosya uzantısını “ tar.bz2 “ “ tar.gz “  vermiştik bunların kısaltarak  “ tbz2 “  “ tgz “  olarak da yapabiliriz.

Örneklerimizde tek dosyayı arşivleyip veya sıkıştırmıştık. Birden fazla dosyayı da arşivleyebilirsiniz dosya isimlerini peş peşe yazdığınız takdirde tek bir dosyaya arşivleyecektir.

Dosya sıkıştırma ve açma uygulamalarının sayısı bizim yaptığımız örnektekilerden fazladır. Genel olanları örneklemeye çalıştım bu makalede. Bir sonraki makalede görüşmek üzere.

Mount komutu sistemimize bağladığımız aygıtları istediğimiz klasöre bağlamamızı sağlar. Böylece klasörün içine erişip istediğimiz şekilde kullanabiliriz. Bu işlemleri eşleştirme veya bağlama diye adlandırabiliriz.

Linux dağıtımını Gui olarak kullanıyorsanız sisteminize bağladığınız aygıtı otomatik olarak tanıyıp mount edilecektir. Sisteminizi Cli olarak yönetiyorsanız eğer yeni bağladığınız aygıtları otomatik olarak mount edilmeyecektir. Otomatik olarak eklenmesinin metotlarını da göreceğiz.

Sistemimize bağlayacağımız aygıtımızı cdrom olarak örnekliyorum.  Yeni bağladığınız aygıtı  /dev/cdrom   da bulabilirsiniz ama mount edilmediği için içinde işlem yapamayız.  Mount komutunda önce bağlayacağım aygıtı daha sonrasında bağlayacağım dosyayı belirtmem gerekmektedir. Yeni aygıtımı  cdrom dosyasına bağladım ve liste lediğimde içindekilere ulaşabildim.

Yukarıdaki örnekte belli bir aygıt tipi belirtmemiştim. Aynı örneği aygıt tipi belir terekte yapabilirim. Mount  -t iso9660 aygıt bağlama noktası şeklinde.  İso9660  cdrom için kullanabilirsiniz. Örnek dosya tipleri adfs, affs, autofs, coda, coherent, cramfs, devpts, efs, ext, ext2, ext3, hfs, hpfs, iso9660, jfs, minix, msdos, ncpfs, nfs, ntfs, proc, qnx4, reiserfs, romfs, smbfs, sysv, udf, ufs, umsdos, vfat, xenix, xfs, xiaf

Bağlı olan aygıtların ayrıntılı bilgilerine erişmek için proc altındaki mounts un çıktısına bakabilirsiniz. En altta eklediğim cdrom u görebilirsiniz. Ayrıntılı bilgi içeriyor demiştim dosya tipi, dosya erişim hakkı ro ( read only ) ve yedek alınacak mı gibi bilgileri bulabilirsiniz.

Df komutunu kullanarak ta  hızlı bir şekilde sistemde ne bağlı  ne kadar  yer kullanıyor bunların bilgilerine ulaşabilirsiniz.

Mount –l komutuda size yeteri kadar mount edilen aygıtlar hakkında bilgi verecektir.

Sürüm bilgisini görebilirsiniz.

Sistemime yeni taktığım harddiski  cdrom klasörüne bağlamak istiyorum ama içerisine bilgi yazılmasını istemiyorum sadece içindekiler görünsün istiyorum.

Mount –o ( option )  ro ( read only )” bağlayacağım disk”  “bağlayacağım yer “  şeklinde çalıştırarak mount seçeneğine bir opsiyon ekleyip sadece read hakkı veriyorum.   Seq komutuyla  bir dosya yazmak istiyorum ve en altta gördüğünüz gibi read only file system şeklinde beni uyarıyor.

Aynı opsiyon seçeneğiyle  rw ( read write ) okuma ve yazma hakkı veriyorum. Seq komutuyla kayıt ekliyorum ve  1.txt görüyorum.

Mount ettiğim dosyanın yerini değiştirmek için  M (move) taşıma komutunu kullanabilirim. Mount –m  “bağladığım yer “ “yeni bağlayacağım yer “ şeklinde yazıp komutu df ile kontrol ettiğimde  artık /kurulum klasörünün altına geldiğini görmekteyim.

Yeni aygıtlarımızı eklediğimiz zaman otomatik olarak her seferinde mount edilmesini istiyorsak fstab dosyasında değişiklik yapmamız gerekmektedir. Fstab dosyasının nasıl değiştireceğiniz le ilgili makaleyi önceki makalelerden bulabilirsiniz.  Fstab ‘a ekledikten sonra mount –a (all ) hepsi komutuyla fstabı yeniden okumasını sağlayıp eksik olan aygıtların eklenmesini sağlayabilirsiniz.

İso dosyalarını da mount edip kullanabilirsiniz bunun için opsiyon dan loop la yapabilirsiniz.mount –o loop ” bağlayacağım disk”  “bağlayacağım yer “  şeklinde.

Mount komutuyla aygıtları  sistemimize bağladık kaldırmak içinse  umount komutunu kullanıyoruz.

Aygıtları sistemden kaldırırken bağladığım disk veya bağladığım dosyayı umount komutundan sonra yazarak kaldırabilirim.

Bir önceki makalede WordPress kurulumunu anlatmıştım. Joomla’da yine bir çok blog yazarı sistem mühendisi arkadaşımız için vazgeçilmez dir. Bu vesile ile Joomla kurulumunuda sizlerle paylaşmak istedim. Kendinize ait blog’ları, konumlandıracağınız sistemler ile bağımsız olarak istediğiniz yerde yayınlayabilirsiniz. Ben Joomla’yı yine herzamanki gibi Linux üzerine kuracağım. Önce linux kurulumu ile işe başlayalım. Linux’u minimal kurarak hem kaynak hemde disk alanını en verimli şekilde kullanacağız.

www.centos.org adresinden CentOS’un 6.3 versiyonunu indirip kurulumua başlayalım. Sunucuyu ilk açtığınızda yukarıdaki karşılama ekranı gelecektir. Enter tuşuna basarak devam edelim,

Yukarıda göreceğiniz üzere selamlama ekranı geliyor. Bu ekran aynı zamanda indirmiş olduğunuz DVD kalıbının kurulum öncesi problem durumunu incelemeye yarıyor. Siz eğer kontrol etmek isterseniz OK seçeneği ile devam edebilirsiniz. Ben bu iso kalıbı ile birçok kurulum yaptığımdan ve problem olmadığından emin olduğum için skip yani bu aşamayı atla diyerek geçiyorum.

Şimdi ise yukarıdaki grafik ekran geliyor. Bundan sonrasında nispeten daha alışık olduğumuz grafik ekranlar ile devam edeceğiz. Next diyerek devam edelim,

Dil seçenkleri. Eğer Türkçe seçerseniz herşey Türkçeye dönecek. Arayüz tamamen Türkçe olacaktır. Ben İngilizce kurmayı tercih ediyorum. Zaten bu grafik ekranları kullanmayacağız. Benim tüm işlemlerim sistem bazında Command-Line  tarafında olacak. Next diyelim devam edelim,

Şimdiki ekranda ise klavye seçeneklerini soruyor. Ben Türkçe bir klavye kullandığım için, Türkçe seçerek devam edeceğim. Alışık olduğum klavye düzeninden vazgeçmek istemiyorum çünkü, Next ile devam edelim.

Disk yapılandırma ekranı geldi karşımıza. Eğer spesifik bir disk kullanıyorsanız seçim yapabilirsiniz. Ben zaten sanal ortam kullandığım için basic storage device seçeneği ile devam ediyorum.

Standart bir uyarı. Diskinizin içeriği tamamen silinecek eminmisiniz, Yes, Discard any data seçeneğini tıkladıktan sonra next diyor devam ediyoruz.

Sunucu ve domain ismi veriyoruz. Default olarak isim ve domain yukarıdaki gibi localhost.localdomain gelecektir. İsterseniz ismi değiştirebilirsiniz. Next ile devam edelim,

Regional Settings saat ve lokasyon bilgilerinin düzenlenmesi için gerekli bilgileri içeriyor. Bizim için gerekli olanları seçerek devam edelim.

Root password’ünü verelim devam edelim.

Şimdi partition’ları yapılandıralım. Eğer farklı bir yapı kullanacaksanız istediğiniz gibi yapıalndırabilirsiniz. Ben tüm alanı bu sunucu için yapılandırdığımdan en üstteki seçenek ile devam ediyorum. Next diyelim.

Tüm datalara elveda demeye hazırmısınız.  Write changes to disk diyelim devam edelim.

Şimdi ise karşımızda kurulum seçenekleri. Burada istediğiniz tipte kurulum yapabilirsiniz. Bir web server kuracaksanız ilgili paketler yüklenecektir. Yok database sunucu kurmanız lazımsa yukarıdaki seçeneklerden işaretlediğiniz takdirde database için gerekli bileşenler kurulacaktır. Ben gerekli paketleri daha sonra ilave edeceğimden minimal olarak kuracağım. Bu seçenek ekstra kaynak kullanacak paketleri içermeyecek böylece stabil ve performanslı bir sistem elde edeceğiz. Next diyelim devam edelim.

Evet kutulum başladı. Gerekli tümpaketlerin kurulumu tamamlanacak.

Kurulum tamamlandığında doğal olarak reboot gerekecektir. Artık DVD’yi çıkarabilirsiniz. Kurulum sonrası çalışır temiz bir sistem elde etmiş oluyoruz.

Reboot ettik ve yukarıdaki ekranda gördüğünüz gibi sistem açıldı. Kullanıcı adı olarak root veriyoruz ve şifre ile login oluyoruz. Sistem minimal olarak kurulduktan sonra açılınca etnernet kartı enable gelmi yor. Ethernet kartını enable ederek networkten bir ip almasını sağlamak için

# ifup eth0

komutunu veriyoruz. Bu komut ile ethernet 0 kartı artık enable hale geliyor ve DHCP’den ip alıyor.

Bu işlem ile eth0 kartı şimdilik enable oldu. Ama sistemi restart ettiğinizde yine eth0’ın disable olarak geldiğiniz göreceksiniz. Bu işi kalıcı hale getirelim o halde. Yukarıdaki kırmızı karede olduğu gibi vi editörü ile eth0kartının konfigürasyon dosyasını düzenleyelim,

Yukarıdaki gibi dosyanın içeriği karşınıza gelecektir. Sizin ilk açtığınızda “ONBOOT = no” şeklinde gelecektir. Siz onu yes ile değiştirip sistemi restart ederseniz sistem açılışında ethernet kartınız enable olmuş olarak gelecektir. Restart etmek istemezseniz,

# service network restart

Komutu ile buradan devam edebilirsiniz. Eğer statik ip vermek isterseniz, yukarıdaki içeriği aşağıdaki gibi değiştirebilirsiniz, bold olan kısımları ilave etmeniz yeterli. Burada kendi bilgilerinizi girmeyi unutmayın. J

DEVICE="eth0"

BOOTPROTO="static"

IPADDR="192.168.1.80"

NETMASK="255.255.255.0"

GATEWAY="192.168.1.250"

HWADDR="00:50:56:A6:5F:59"

NM_CONTROLLED="yes"

ONBOOT="yes"

TYPE="Ethernet"

UUID="c6fc56a9-5597-479e-9654-79585b4ddc90"

Herşey süper. Hadi sistemi update edelim,

# yum -y update

Bu komut ile kurduğumuz sistem enson versiyona çıkacaktır. Kurulum aslında 15dk gibi bir zamanda tamamlanmaktadır. Şimdi hemen wordpress kurulumuna geçiyoruz.

Şimdi joomla kurulumu için hemen ilk adımı atıyoruz ve ilk gerekli paketlerin kurulumna başlıyoruz. Biz Joomlayı’da Wordpress gibi mysql ile birlikte çalışacak şekilde kuracağız.

# yum -y install mysql mysql-server mysql-devel httpd php php-mysql wget unzip ftp nano vsftpd telnet

Server ismini httpd.conf dosyasına yazmamız lazım. Siz isterseniz kendi sunucununuzun ismini yazabilirsiniz. Aşağıdaki komutu yazarak dosyaya ilave edebilirsiniz.

# echo "ServerName localhost:80" >> /etc/httpd/conf/httpd.conf

Bu satır ilavesinden sonra servisleri aktif hale getirip start edelim,

# chkconfig mysqld on ; service mysqld start

# chkconfig httpd on ; service httpd start

Şu anda aslında tüm gerekli altyapıyı tamamlamış olduk. Şimdi joomla kurulumuna başlayalım. Öncelikle joomlayı indirerek kuruluma başlayacağız. Bunun için hemen aşağıdaki komutları yazarak download işlemini başlatalım.

# cd /var/www/html/
# wget http://joomlacode.org/gf/download/frsrelease/17715/77262/Joomla_2.5.8-Stable-Full_Package.zip

Pakedi indirdik. Şimdi açalım,

# unzip Joomla_2.5.8-Stable-Full_Package.zip

Açtıktan sonra dosyayı silelim,

# rm -rf Joomla_2.5.8-Stable-Full_Package.zip

Sonrasında iptables’i stop edip kapatalım. İsterseniz gerekli portları açarak iptables’i kapatmaya bilirsiniz. Ben test sistemi olduğundan tamamen kapatıyorum.